Cho tôi địa chỉ 120 Thống Nhất, P.Tân Thành, Q.Tân Phú, họa sĩ Nguyễn Thái Vinh còn dặn với: “Số nhà hơi lộn xộn, đến nơi, em cứ thấy bún cá Nha Trang thì vào nhé! Xưởng vẽ của anh nằm phía sau”. Đến nơi mới biết, hóa ra “cơm áo không đùa với khách thơ”, trước xưởng vẽ, vợ Thái Vinh mở quán bán bún thật. Đón tôi, anh xuề xòa: “Khủng hoảng kinh tế mà! Họa sĩ bưng bún cũng vui!”. Anh nói đùa nhưng trong đó ẩn chút gì thật chua xót bởi tôi biết anh vừa đóng cửa phòng tranh ở đường Nguyễn Văn Trỗi, nơi anh đã bỏ không ít công sức gầy dựng.

Người nghệ sĩ sống bằng đam mê, bởi không đam mê họ không thể sáng tác. Ở Thái Vinh, sự say nghề, mê nghề chẳng bao giờ giảm sút. Khi tôi đến, tay chân quần áo anh vẫn lem nhem sơn dầu và “vải” trúc thì treo la liệt. Ngay đầu xưởng là một bức tranh Chủ tịch Hồ Chí Minh vẽ bằng sơn dầu trên chất liệu trúc lồng kính trang trọng, vào chút nữa là bức Bác Hồ với Bác Tôn, Bác Hồ với thiếu nhi, nhà cách mạng Che Guevara, Đại tướng Võ Nguyên Giáp... Rất nhiều bức đã hoàn thành và có những bức còn dang dở. Xem ra Thái Vinh vẫn ấp ủ mơ ước mở một cuộc triển lãm riêng về thể loại tranh mà anh theo đuổi đã gần mười năm - tranh trúc.




Nhắc đến thời gian đã qua, Thái Vinh dí dỏm: “Mười năm ấy biết bao nhiêu tình”. Đang học năm 4 trường ĐH Mỹ thuật, Thái Vinh theo bạn bè đi trang trí nội thất kiếm tiền. Rồi Vinh nghỉ ngang chừng làm họa sĩ thiết kế, sáng tác mẫu cho một hợp tác xã (HTX) sản xuất mành trúc xuất khẩu ở quận Phú Nhuận. Đó là cái duyên và cũng là cái nghiệp khiến Vinh gặp gỡ và gắn bó với tre trúc. Anh kể, một hôm, vị chủ nhiệm HTX gặp Vinh giao nhiệm vụ: “Khách nước ngoài muốn có những bức tranh vẽ chân dung cá nhân và phong cảnh mang tính nghệ thuật cao, cậu xem có thực hiện được không?”. Nhiều lần thử vẽ với mành trúc thông thường đều thất bại bởi tác phẩm trông thô cứng, vô hồn, Vinh quyết định mày mò tìm cách mới. Một lần nhìn những ống trúc nhỏ, vốn là phần ngọn trúc bị bỏ đi, trong Vinh lóe lên một ý tưởng. Anh đặt người cung cấp nguyên liệu làm riêng cho mình những mành trúc thô từ ngọn trúc! Loại mành trúc này rất đặc biệt bởi những đòi hỏi khắt khe về vật liệu cũng như kích thước. Trúc được chọn phải là trúc ngọn, lựa những ngọn đều và thẳng đem cạo hết vỏ, sau đó cắt thành từng đoạn 6cm có đường kính từ 3 - 5mm, đem phơi từ 3 - 4 nắng rồi xâu lại thành từng dây. Mỗi dây có 32 ống trúc. Bình quân một tấm nguyên liệu có kích thước 200x200cm gồm 326 dây, khoảng 10.432 ống trúc. Loại mành trúc này mịn gấp 3 – 4 lần so với mành trúc thông thường. Có nguyên liệu, Thái Vinh bắt đầu mày mò thực hiện những tác phẩm đầu tiên. Khác hẳn với vẽ tranh trên giấy hoặc vải, các sợi trúc luôn dao ng nên họa sĩ không thể dùng cọ mà phải dùng những miếng mút nhỏ lăn từng khoảng màu tối sáng trên từng dây trúc một. Chính vì vậy mà tranh trúc c đáo vì xem được cả hai mặt. Bức tranh trúc đầu tiên, Thái Vinh vẽ vịnh Hạ Long cao 2m, ngang 3m, sử dụng 15.000 ống trúc. Anh vẽ đi vẽ lại 4 lần trong hai tháng. Nhìn bức tranh trông sống ng như thật bởi sự dao ng của những sợi trúc mảnh mai, Vinh biết mình đã thành công.




Năm 2000, Thái Vinh thành lập xưởng sản xuất mành trúc để lấy thu nhập từ xuất khẩu mành trúc “nuôi” hành trình khẳng định dòng tranh trúc Việt Nam: “Tôi muốn chứng minh cho mọi người biết có thể vẽ trên trúc. Một nguyên liệu mang hồn dân tộc phải được thể hiện thành những tác phẩm nghệ thuật c đáo, treo trang trọng trong phòng khách, đại sảnh chứ không phải chỉ làm mành treo cửa thông thường”. Năm 2002, anh bắt đầu vẽ chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hình tượng của Bác đã được rất nhiều họa sĩ thể hiện nên đối với Thái Vinh là một thử thách lớn. Anh tâm sự: “Trước khi vẽ Bác, mình nghiên cứu rất kỹ quá trình hoạt ng của Người để có những bức vẽ thể hiện đúng thần thái của Người qua từng thời kỳ, đặc biệt là ánh mắt, nụ cười, chòm râu. Mình phải vẽ đi vẽ lại nhiều lần để có được một tác phẩm ưng ý, có những tác phẩm mất 4 - 5 tháng mới hoàn thành”.




Sự kiên trì của Thái Vinh được bù đắp khi tại Festival Huế 2004, bức tranh trúc vẽ chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh (kích thước 100x170cm) của anh đoạt giải Vàng ngôi sao Việt Nam và giải Tinh hoa Việt Nam. Một doanh nhân người Pháp trả giá 2.800USD nhưng Thái Vinh không bán vì “Đó là tác phẩm được tạo ra không nhằm mục đích kinh doanh”. Bức tranh được anh trân trọng lồng trong khung kính để ở phòng khách. Miệt mài sáng tác trong gần mười năm, hiện Thái Vinh đã hoàn thành 15 bức tranh vẽ Bác Hồ. Lỗi hẹn với cuộc triển lãm nhân kỷ niệm 120 năm ngày sinh của Bác (19-5-1890 - 19-5-2010) nhưng Thái Vinh vẫn thiết tha có thể tổ chức một cuộc triển lãm tranh trúc đề tài về Bác để đưa tranh trúc - một dòng tranh mới đến với công chúng yêu nghệ thuật.

Người vẽ chân dung Bác Hồ trên... trúc
Theo Quang Thuần (Thanh Niên)
Biến tấu từ loại hình mành sáo dân gian, họa sĩ trẻ Nguyễn Thái Vinh đã sáng tạo và hoàn thành bộ sưu tập tranh cực kỳ c đáo: thể hiện chân dung Bác Hồ trên trúc.
Phòng tranh nhỏ mang tên Bamboo Arts của họa sĩ Nguyễn Thái Vinh nằm lọt thỏm giữa hàng loạt showroom hoành tráng trên đường Nguyễn Văn Trỗi, Q.Phú Nhuận (TP.HCM). Nhưng nếu để ý, nó vẫn nổi bật lên bởi những tấm chân dung lớn của các chính khách, họa sĩ, ca sĩ nổi danh được thể hiện trên những "tấm vải" trúc cực kỳ sống ng. Giữa phòng tranh là bức chân dung Bác Hồ cực lớn được đặt ngay vị trí trang trọng.
Nguyễn Thái Vinh, Giám đốc - họa sĩ của Bamboo Arts còn khá trẻ. Nhưng ngay từ khi còn là sinh viên trường Đại học Mỹ thuật TP.HCM, Vinh đã có một niềm đam mê kỳ lạ với chất liệu trúc. Anh tâm sự: "Hội họa được thể hiện trên nhiều chất liệu khác nhau mà từ xa xưa con người đã biết và sử dụng như: Gỗ - vải - đá - sơn mài, tạo thành những tác phẩm nghệ thuật kinh điển mà sau này được xem là những tài sản vô giá của nhân loại. Tôi vẽ tranh trên trúc, như là một lối đi riêng để thể hiện hoài bão của mình".



Ít ai biết rằng Thái Vinh đã sở hữu một bộ sưu tập tranh trúc đồ sộ về Bác Hồ, những bức ảnh Bác Hồ với thiếu nhi, Bác Hồ trong chiến dịch biên giới 1950, Bác Hồ- Bác Tôn, Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc... lần lượt được anh thể hiện lại trên những mành trúc khổng lồ một cách sinh ng. Vinh cho biết: "Tranh trên chất liệu trúc khác với tranh trên giấy, trên vải hoặc nói chung là trên các chất liệu "chết", việc thể hiện các tác phẩm nghệ thuật trên chất liệu trúc có thể nói là vô cùng khó khăn và phức tạp, không thể tô màu như trên giấy mà phải dùng tay vuốt tròn từng ống trúc, điều này đòi hỏi sự tỉ mỉ và khổ công. Tuy nhiên khi hoàn thành thì bức tranh trúc, với khả năng lay ng sẽ tạo hiệu ứng ng cho người trong tranh. Ngay cả khâu ghép chất liệu trúc đã là một công đoạn cực khổ, phải lựa những ngọn trúc đều và thẳng đem cạo hết vỏ tinh trúc. Sau đó cắt thành từng đoạn 6 cm có đường kính từ 3-5 cm, đem phơi từ 3-4 nắng rồi từng đoạn trúc được xâu lại với nhau thành từng dây. Mỗi dây có 32 ống trúc. Bình quân mỗi tấm nguyên liệu có kích thước 200x200cm gồm 326 dây, như vậy người thợ phải xâu tổng cộng 10.432 ống trúc với nhau".
Chính vì kỳ công như vậy nên để có được bộ sưu tập phong phú về Bác Hồ, anh đã hao tốn tâm trí đến gần 10 năm. Nói về thành quả của mình, Vinh bộc bạch: "Tôi chọn hình ảnh Bác Hồ làm nội dung thể hiện tranh trúc của mình, xuất phát từ lòng kính yêu vị cha già của dân tộc. Bức tranh đầu tiên của tôi về Bác cũng là bức tranh có kích thước to nhất, hiện đang treo ở Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Tây Ninh. Nhiều bức khác được tặng cho các bảo tàng. Có nhiều tác phẩm tôi chỉ thể hiện được trong những lúc xuất thần, nếu được yêu cầu vẽ lại, chắc chắn sẽ không có "hồn" như thế".
Thái Vinh mong muốn có được một cuộc triển lãm chính thức những bức tranh c đáo này một cách nghiêm túc. Và hơn thế nữa, anh tâm sự: "Tôi mong loại hình nghệ thuật này sẽ được công chúng đón nhận, bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị đích thực, để không bị thất truyền".

Một số bài viết về Tranh Trúc Thái Vinh trên báo:
http://tapchisonghuong.com.vn/index....tival-Hue-2004
http://xuan.phapluattp.vn/226258p0c1...-tren-truc.htm
http://www.congan.com.vn/?mod=detnew...80&p=&id=79199
http://www.baovanhoa.vn/mythuatnhiepanh/28699.vho
http://tuoitre.vn/Van-hoa-Giai-tri/3...tranh-dep.html
http://www.thaivinhbambooarts.com/?p...0&id=7&lang=vn
http://www.thaivinhbambooarts.com/?p...0&id=9&lang=vn
http://www.thaivinhbambooarts.com/?pgid=lydo&lang=vn
http://www.youtube.com/watch?v=9_YoKeBmOrA
http://www.youtube.com/watch?v=e6UjKnB9Mto
http://www.youtube.com/watch?v=6h-qo5mJEag
http://www.youtube.com/watch?v=f543D98Kjes
http://vi.wikipedia.org/wiki/Tranh_trúc